Op een paar uur vliegen van Nederland vind je drie kleine en nog vrij onbekende landen waarvan het de vraag is of ze nu in Europa of in Azië liggen. Deze drie landen, Georgië, Armenië en Azerbeidzjan, hoorden vroeger bij de Sovjet-Unie en worden gezamenlijk ook wel aangeduid als de Kaukasus. Dit gebied wordt steeds populairder voor een avontuurlijke backpacktrip. De drie landen hebben elk hun eigen identiteit. Ze zijn dan ook uitermate geschikt om te combineren in één reis. Wil jij weten waar je rekening mee moet houden bij het plannen van een backpack-route door de Kaukasus? Of hoe je de hotspots van de landen logisch kunt combineren? Lees dan snel verder! 

---

---

Je backpacktrip door de Kaukasus voorbereiden

Als je wilt gaan backpacken in de Kaukasus dan is er een aantal belangrijke dingen om van tevoren rekening mee te houden.

Visa en grensformaliteiten

Voor Azerbeidzjan heb je een visum nodig. Dit kun je eenvoudig online aanvragen via deze website en kost je ongeveer €25,-. Lees voor meer informatie over het visum voor Azerbeidzjan ook mijn post over het aanvragen van een visum voor Azerbeidzjan. Voor Georgië en Armenië heb je geen visum nodig – je krijgt gewoon een stempel aan de grens.

Wat ook van belang is: Azerbeidzjan en Armenië zijn verwikkeld in een conflict (technisch gezien zijn ze zelfs in staat van oorlog met elkaar!), waardoor de grens tussen deze twee landen gesloten is. Dat komt doordat Armenië de regio Nagorno-Karabach steunt, die zich heeft afgescheiden van Azerbeidzjan. Mocht je deze regio willen bezoeken, is het belangrijk je te realiseren dat je Azerbeidzjan niet meer inkomt wanneer je een stempel van Nagorno-Karabach in je paspoort hebt. Als je zowel Azerbeidzjan als Nagorno-Karabach wilt bezoeken, raad ik je dus aan om eerst naar Azerbeidzjan te gaan en er niet meer terug te hoeven komen na je bezoek aan Nagorno-Karabach.

Ook Georgië heeft ‘last’ van regio’s die zich hebben afgescheiden. In dit geval zelfs twee, namelijk Abchazië (in het noordwesten) en Zuid-Ossetië. Deze gebieden kun je in principe niet vanuit Georgië bereiken, hoewel ze volgens de regering wel deel van het land uitmaken. Beter blijf je ook uit de buurt van de grensgebieden met deze regio’s; er schijnt nog regelmatig geschoten te worden langs de betwiste grenzen.

Beste reistijd voor de Kaukasuslanden

De Kaukasus kun je voor een gevarieerde backpacktrip het beste bezoeken in het late voorjaar of de vroege herfst. In de winter is het er bitterkoud, en in de zomer is het er bloedheet. Wel is de zomer de beste reistijd als je veel wilt hiken in de bergen of wilt relaxen aan het strand van de Zwarte Zee. In de winter kun je eventueel (spotgoedkoop) skieën in de alom aanwezige bergen in alle drie de landen.

---

Onderweg in de Kaukasus

Ook tijdens je trip is er een aantal aandachtspunten.

Hoe reis je rond in de Kaukasus?

Voor het rondtrekken in de Kaukasus kun je verschillende vervoersmiddelen gebruiken. Zelf heb ik waar mogelijk gebruik gemaakt van de trein (dat vinden wij het meest comfortabel), maar voor de ultieme vrijheid hebben we ook op twee plekken een auto gehuurd. Waar nodig hebben we gebruik gemaakt van een vervoersmiddel dat typisch is voor voormalige Sovjet-landen: de marshrutka. Dit is een soort minibusje dat vaste routes rijdt en zo ongeveer alle uithoeken van de drie landjes kan bereiken. Niet per se heel comfortabel, maar wel heel goedkoop en soms gewoon noodzakelijk. Tenslotte hebben we twee keer een dagtrip met een taxi gemaakt. Alle drie de hoofdsteden hebben een prima metronetwerk en anders zijn er altijd taxi’s en bussen.

---

De reisroute

Hieronder lees je stap voor stap welke route wij hebben afgelegd. Ook vind je hier tips voor sidetrips en een indicatie van de reisafstanden en -tijden.

Bakoe (3 nachten)

Lees ook: Wat te doen in Bakoe? 9 tips voor de hoofdstad van Azerbeidzjan

Wij zijn onze reis begonnen in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. Je kunt hier vanuit Nederland niet direct naartoe vliegen en een overstap is dus noodzakelijk. Meestal zijn vluchten met een overstap in Moskou of Istanbul het goedkoopst. Bakoe is een geweldig begin van je reis door de Kaukasus. De stad is een bizarre combinatie van allerlei invloeden die tot iets unieks zijn geëvolueerd. Zo vind je er een (misschien iets té) goed gerestaureerde oude stad die zo uit het oude Perzië lijkt te komen, een futuristische boulevard langs de Kaspische Zee, luxe avenues met gebouwen die duidelijk op Parijs zijn geïnspireerd en ook wijken met eindeloze rijen van de welbekende troosteloze Sovjet-flats. In twee volle dagen kun je een heel goede indruk krijgen van Bakoe.

Dagtrip naar de vreemde bezienswaardigheden rondom Bakoe

Lees ook: Op z’n REISEIGENWIJS langs moddervulkanen in Azerbeidzjan

Afstand: 210 kilometer, reistijd: circa 9 uur (huurauto, incl. stops)

Wij hadden van te voren een extra dag ingepland voor Bakoe om een dagje rond te touren langs een aantal merkwaardige bezienswaardigheden dichtbij de stad. Hier vind je onder meer moddervulkanen en een eeuwigbrandende heuvel. Deze liggen verspreid ten zuiden en ten noordoosten van de stad, op het schiereiland Apsheron. Dit hebben wij gedaan met een huurauto, iets dat maar weinig toeristen doen. Hier kun je meer lezen over hoe je dit kunt aanpakken. Op een dag hebben we de volgende plekken bezocht:

• James Bond Oil Field
• Bibi Heybat-moskee
• Moddervulkanen bij Qobustan
• Rotstekeningen in Qobustan NP
• Vuurtempel van Surakhani
• Yanar Dag

Sheki (1 nacht)

Lees ook: 5x doen in Sheki, de charmante zijderoutestad in Azerbeidzjan

Afstand: 380 kilometer, reistijd: 9 uur (nachttrein + taxi)

Na deze dagtrip hebben we vanuit Bakoe de nachttrein genomen naar Sheki. Het treinstation van Sheki ligt op een behoorlijke afstand buiten het centrum, dus met een taxi kun je het laatste stukje afleggen. Die staan klaar buiten het station bij aankomst van de trein. Sheki ligt in een mooie groene omgeving, tegen de flanken van het Kaukasusgebergte aan. Sheki is een oude Zijderoutestad waar je, net als de handelaren vroeger, kunt slapen in een oude karavanserai. Verder vind je in Sheki een klein maar fijn paleis en kun je in de heuvels hiken. Een dagje hier is voldoende voor een goede indruk.

Tbilisi (1 nacht)

Afstand: 270 km, reistijd: 6u (bus + marshrutka)

Vanuit Sheki reis je door naar Tbilisi. Daar kom je (normaal gesproken) door vroeg de bus te pakken naar het stadje Qax en daar over te stappen in een marshrutka. Dan kom je in de loop van de middag in de Georgische hoofdstad aan. Wij hadden echter heel veel pech, waardoor we een halve dag in de stromende regen hebben moeten doorbrengen in het weinigzeggende Qax. Omdat we later nog in Tbilisi zouden terugkomen, hebben we de stad dit keer puur gebruikt als overnachtingsplek onderweg naar de volgende bestemming.

Kazbegi: mini-roadtrip over de Georgian Military Highway (1 nacht)

Afstand: 180 kilometer, reistijd: 9 uur (huurauto, incl. stops)

Lees ook: Roadtrippen van Tbilisi naar Kazbegi over de Georgian Military Highway

In Tbilisi hebben we een auto gehuurd voor een mini-roadtrip naar Kazbegi. Kazbegi ligt aan het einde van de prachtige Georgian Military Highway in de machtige Grote Kaukasus. Hoewel je deze trip in zo’n drie uur kunt maken, is het de moeite om er de hele dag voor uit te trekken. Zo kun je stoppen in het pittoreske stadje Mtskheta, van het uitzicht over dat stadje genieten bij het Jvari-klooster, het fort Ananuri bewonderen en een fotostop maken bij het Russisch-Georgische Vriendschapsmonument even na Gudauri.

Houd wanneer je deze roadtrip gaat maken tot diep in het voorjaar rekening met sneeuw! Tijdens onze reis die we aan het einde van april maakten, lag er op sommige plekken nog meters sneeuw en dat veroorzaakte lawines. Daardoor kunnen wegen urenlang onbegaanbaar zijn. Zo kwam het dat wij genoodzaakt waren voor de pashoogte te overnachten in Gudauri in plaats van zoals gepland in Kazbegi. Sla Kazbegi echter niet over, want de wandeling naar het kerkje is adembenemend en een hoogtepunt van je reis door Georgië. Meer weten? Lees ook deze post!

Tbilisi (3 nachten)

Afstand: 155 kilometer, reistijd: 3 uur (huurauto)

Lees ook: Wat te doen in Tbilisi? 9 tips voor de hoofdstad van Georgië

Na onze enerverende mini-roadtrip zijn we teruggereden naar Tbilisi. Dit keer zijn we daar wat langer gebleven. Naast dat we de stad hebben bekeken, hebben we Tbilisi ook gebruikt als uitvalsbasis voor dagtripjes in de omgeving. Door de schitterende ligging tussen de bergruggen, de afwisselende en bijzondere architectuur en de relaxte sfeer vind ik Tbilisi de meest charmante stad van de Kaukasus en ook daarom is het een perfecte plek om wat langer te zijn. Je kunt in Tbilisi ook nog eens heerlijk eten, leuk de kroeg in gaan en ultiem chillen in een van de zwavelbadhuizen.

Dagtrips naar David Gareja en Gori

Lees ook: David Gareja, een toffe dagtrip vanuit Tbilisi

Lees ook: Ga terug naar de tijd van de Sovjet-Unie in Gori

Vanuit Tbilisi hebben wij ook twee dagtripjes gemaakt:

• David Gareja – een afgelegen kloostercomplex op een spectaculaire locatie. Afstand: 100 km, reistijd: 2u (enkele reis, taxi).
• Gori – de geboorteplaats van Jozef Stalin. Er is hier een interessant museum over de Sovjet-dictator dat meer dan de moeite waard is. Afstand: 90 km, reistijd: 1u20 (enkele reis, trein)

Mestia, Svaneti (2 nachten)

Afstand: 480 kilometer, reistijd: 12 uur (nachttrein + marshrutka)

Lees ook: Svaneti, het hoogtepunt van Georgië

Svaneti was voor mij dé hoofdreden om deze trip te gaan maken. Tijdens een eerder bezoek aan Georgië in 2014 heb ik veel goede verhalen gehoord over dit ruige berggebied. Na een paar dagen slecht weer was het steeds onzekerder of het de moeite wel waard was om de lange reis hier naartoe te maken, maar het klaarde op en dus ondernamen we de slopende tocht (met de nachttrein naar het stadje Zugdidi en vervolgens nog 4 uur met een marshrutka over een slingerende bergweg) naar Mestia. Daar hebben we geen moment spijt van gehad, want wat is dit een onbeschrijfelijk mooie regio! Beeld je ruige, hoge en besneeuwde bergen in, met daartussen valleien waarin karakteristieke dorpjes met wachttorens liggen waar het lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan. Svaneti is een waar paradijs voor hikers, al was het tijdens ons bezoek in half april vanwege de sneeuw nog nét te vroeg voor de hikes op iets grotere hoogte.

Dagtrip naar Ushguli

Afstand: 50 kilometer, reistijd: 2 uur (enkele reis, taxi)

Vanuit Mestia kun je gemakkelijk een dagtripje maken naar het onwaarschijnlijk mooie Ushguli. Dit dorp (eigenlijk zijn het vier kleine dorpjes) ligt in een schitterende vallei die alleen is te bereiken over een slingerende, zeer slechte bergweg en wordt gekenmerkt door tientallen torenwoningen. Soms heb je het gevoel alsof je hier een tijdmachine bent ingestapt; overal loopt vee door het dorp, de mensen lopen vaak in traditionele kleding en nergens staan moderne gebouwen. Tijdens een dagtrip vanuit Mestia heb je ruim de tijd om het dorp van binnen en van buiten te verkennen.

Jerevan (2 nachten)

Afstand: 810 kilometer, reistijd: 21 uur (marshrutka + nachttrein)

Lees ook: Wat te doen in Jerevan? 9 tips voor de hoofdstad van Armenië

Onze keuze om  terug te vliegen vanuit Jerevan in Armenië had als consequentie dat we een heel lange reisdag zouden hebben om daar aan te komen. Vanuit Mestia hebben we vrijwel de hele dag in een marshrutka gezeten om terug te gaan naar Tbilisi. Daar hadden we nog een paar uurtjes om wat te eten, voordat de nachttrein naar Jerevan vertrok. De kaartjes hiervoor hadden we voor ons vertrek naar Svaneti gelukkig al geregeld. Gelukkig was de nachttrein erg comfortabel en kwamen we de volgende ochtend uitgerust aan in Jerevan. Onderweg heb je bij mooi weer al fenomenale uitzichten op de machtige berg Ararat, dus neem de tijd om hier even van te genieten!

Dagtrip naar Khor Virap en Geghard

Afstand: 160 km, reistijd: +/- 8u (taxi, incl. stops)

Lees ook: Khor Virap, het meest iconische plaatje van Armenië

Lees ook: Geghard en Garni, de tofste dagtrip vanuit Jerevan

Jerevan is een heel gezellige stad waar je goed en spotgoedkoop uit eten kan gaan, maar doordat er relatief weinig bezienswaardigheden zijn heb je aan een dag voor de stad zelf wel genoeg. Jerevan is echter een zeer goede uitvalsbasis voor dagtrips naar een aantal van de schitterende Armeense kloosters en landschappen. Omdat wij niet bijzonder veel tijd hadden, hebben we ervoor gekozen om de drie meest dichtbij Jerevan liggende hotspots te bezoeken:

• Khor Virap – mooi gelegen klooster aan de voet van de Ararat
• Garni – oude Romeinse tempel boven een diepe kloof
• Geghard – fenomenaal klooster dat voor een groot deel is uitgehakt in de rotsen

---

Meer Kaukasus?

Ik heb zelf deze reisroute in 2 weken afgelegd, maar als je nog nooit eerder in de Kaukasus bent geweest zou je er goed aan doen om deze reisroute in een iets relaxter tempo af te leggen. Dat kan bijvoorbeeld door de reis naar Svaneti op te breken in de stad Kutaisi. Ook zou je er in de zomer goed aan doen een korte break aan het strand van de Zwarte Zee bij Batumi te overwegen. Meer tijd in Svaneti en/of rond Kazbegi is ’s zomers ook sterk aan te raden. Omdat ik al eens in Armenië was geweest hebben we er bovendien voor gekozen daar niet veel tijd te besteden, maar dat zou ik wel aanraden als je voor het eerst in dit deel van de wereld bent. Zo kun je bijvoorbeeld ook Etchmiadzin (het Armeense Vaticaan) bezoeken en een extra dag in Jerevan spenderen.

---

Wil jij iets kwijt over deze reisroute door de Kaukasus? Of wil je meer weten over mijn belevenissen in de Kaukasus? Laat hieronder een reactie achter!