---

Over de Dode Zee

Eigenlijk is ‘Dode Zee’ een wat misleidende naam. De Dode Zee is namelijk helemaal geen zee, maar een meer. Toch is de aanduiding zee ook weer niet totaal uit de lucht gegrepen, want de Dode Zee is wel zout. Héél erg zout om precies te zijn. Want waar een gemiddelde zee een zoutgehalte van ongeveer 3,5% heeft, is het zoutgehalte van de Dode Zee maarliefst 33%. Door dit bizar hoge zoutgehalte is het zoutmeer wel behoorlijk ‘dood’ te noemen: geen enkel ontwikkeld organisme kan in leven blijven in de Dode Zee. Er zijn dus geen vissen, geen planten en geen schelpdieren in de Dode Zee te vinden. Nul. Het hoge zoutgehalte zorgt er ook voor dat je zonder enige moeite vanzelf blijft drijven als je gaat zwemmen in de Dode Zee.

Ook vind je langs de stranden van de Dode Zee nauwelijks zand. Wel zie je overal witte zoutkorsten en -kristallen. Bijzonder, maar je moet goed uitkijken dat je je niet snijdt aan de opmerkelijk scherpe randen van de zoutkristallen. De spierwitte zoutkristallen en -korsten zijn wel een heel leuk souvenir van een bezoekje aan de Dode Zee.

De Dode Zee is het laagstgelegen punt op aarde. De oevers van de Dode Zee liggen op zo’n 430 meter onder het zeeniveau van de rest van de oceanen en zeeën. Maar hoe kan het dan dat de hele boel niet onder water staat? Dat heeft meerdere redenen. De eerste is dat de Dode Zee als het laagste punt is van zone waarin twee continenten uit elkaar drijven. De Dode Zee is namelijk onderdeel van de zogeheten slenk waar Afrika en Israël aan de ene kant en Jordanië en de rest van het Midden-Oosten aan de andere kant als het ware uit elkaar getrokken worden door krachten uit het binnenste van de aarde.

Door deze laaggelegen ligging komt het water uit de bergen eromheen terecht in de Dode Zee. Dat is overal op aarde zo, alleen is de Dode Zee een soort ‘kom’ die omringd wordt door bergen en daardoor kan het water niet naar de ‘echte’ zee kan stromen. Verder speelt ook het droge klimaat een rol: er zijn nauwelijks rivieren die naar de Dode Zee stromen en daardor verdampt er veel meer water dan er wordt aangevuld in de Dode Zee. Dat verklaart ook waarom de Dode Zee zo zout is; het water kan niet verdund worden door water uit ‘normale’ zeeën of uit grote rivieren. Helaas betekent dat ook dat de waterspiegel van de Dode Zee steeds lager komt te staan en daardoor krimpt de Dode Zee langzaamaan.

---

De Dode Zee bezoeken

Als je in Jordanië of Israël op reis bent, staat de Dode Zee meestal wel op je programma. Vanaf beide oevers is het gemakkelijk om de Dode Zee te zien. Maar als je hier bent, wil je natuurlijk ook van de gelegenheid gebruikmaken om vanzelf te drijven op het water. Dat is ietsje lastiger, want de oevers zijn op de meeste plekken niet gemakkelijk bereikbaar en ook niet altijd gegarandeerd veilig. Maar gelukkig zijn er zowel aan de Jordaanse kant als aan de Israëlisch/Palestijnse kant een paar opties om dit bucketlist item af te kunnen vinken:

De Jordaanse kant

De Dode Zee ligt op ongeveer een uur tot anderhalf uur rijden van Amman. De snelste route naar de Dode Zee loopt over wegnummer 40, die na het knooppunt Knufrayn overgaat in de Dead Sea Highway (wegnummer 65). Een alternatieve route loopt binnendoor via Madaba en Ma’in. Deze route duurt iets langer maar is landschappelijk gezien veel aantrekkelijker en geeft je de kans om te stoppen bij het Dead Sea Panorama.

Drijven in de Dode Zee in Jordanië

In de noordoostelijke hoek van de Dode Zee, het dichtst bij Amman, kun je in het water zwemmen en drijven. Daarvoor heb je twee mogelijkheden:

• Publieke stranden: relatief goedkoop maar allesbehalve comfortabel, zonder veel voorzieningen
• Luxe resorts: extreem comfortabel maar allesbehalve goedkoop, met alle denkbare voorzieningen

De publieke stranden lijken een prima optie, maar zijn nogal slecht onderhouden en voor westerse vrouwen alleen wordt een bezoekje niet aangeraden. De toegangsprijs van 20 JD (ongeveer €25,-) is ook niet echt een goeie deal als je het hebt over prijs-kwaliteit. Als je het geld (ervoor over) hebt is een resort daarom helemaal geen slechte investering. Als backpacker kun je je misschien een beetje ongemakkelijk voelen in zo’n luxe resort, maar stiekem is het best lekker om jezelf eens lekker te verwennen! Zelf heb ik geslapen in het Hilton Dead Sea Resort.

Er zijn ook zeker andere plekken waar je vanaf een parkeerplaats naar de oever kunt lopen, maar zwemmen is hier meestal niet toegestaan en vanwege de instabiele bodems ook niet altijd even veilig. Omkleedvoorzieningen en douches vind je hier al helemaal niet. Wel kun je hier over de bijzondere zoutkorsten lopen en zo het natuurverschijnsel van de Dode Zee in volle glorie aanschouwen.

Bezienswaardigheden bij de Dode Zee in Jordanië

Naast de Dode Zee zelf vind je langs de oevers ook adembenemend mooie landschappen en uitzichten over het zoutmeer. Aan de Jordaanse kant kan ik het Dead Sea Panorama aanraden. Je vindt dit langs de weg tussen de resorts en het plaatsje Ma’in, op zo’n 500 meter boven het wateroppervlak van de Dode Zee. Het panoramische uitzicht is eigendom van een hotel en is daarom niet gratis toegankelijk. Toegang kost 2JD per persoon. Verder vind je overal langs de Dead Sea Highway (wegnummer 65) mooie uitzichtpunten waar je even kort kunt stoppen. Een specifieke aanrader is de plek waar de Wadi Mujib-canyon uitmondt in de Dode Zee. In het zomerseizoen kun je de canyon in hiken (waarbij je gegarandeerd nat wordt).

De Israëlisch/Palestijnse kant

De westelijke oever van de Dode Zee ligt op zo’n drie kwartier rijden van Jeruzalem. De snelste route naar de Dode Zee loopt over wegnummers 1. Deze weg gaat direct buiten Jeruzalem de Palestijnse gebieden binnen, maar wordt door Israël gecontroleerd en is daarom toegankelijk met een Israëlische huurauto. Na ongeveer 40 kilometer sla je rechtsaf naar wegnummer 90, die in noord-zuidrichting langs de Dode Zee loopt. Ongeveer in het midden van de Dode Zee loopt de grens tussen Israël en Palestina.

Drijven in de Dode Zee in Israël en Palestina

Langs de gehele westoever van de Dode Zee, in zowel Israël als Palestina, zijn er mogelijkheden om in de Dode Zee te zwemmen en drijven. Je hebt er minder resorts dan in Jordanië, maar de publieke stranden zijn er over het algemeen ietsje beter. Zo heb je bijna overal douches, tenzij je besluit je auto gewoon ergens neer te zetten en op een niet daarvoor aangewezen plek te gaan zwemmen. Vanwege de instabiele bodems (zout lost op in water) is dit niet overal even veilig. Het is echter wel zo dat de oevers aan de Israëlisch/Palestijnse zijde meestal iets beter toegankelijk zijn en ook wat vlakker aflopen. Wij hebben dit wel gedaan, maar het is wel een minpunt dat je niet kunt douchen om het zout van je af te spoelen.

In plaatsen als Ein Gedi, Ein Bokek, Mitzpe Shalem en Kalia zijn er openbare stranden waar een kleine entree wordt gevraagd en bovendien enkele hotels

Bezienswaardigheden bij de Dode Zee in Israël en Palestina

Naast de Dode Zee zelf vind je langs de oevers ook adembenemend mooie landschappen en uitzichten over het zoutmeer. Aan de Israëlische kant is het UNESCO-werelderfgoed Masada een absolute aanrader. Op een hoge rots liggen hier de restanten van de stad waar koning Herodes van Israël volgens de overlevering naartoe vluchtte toen de Romeinen het Joodse land binnenvielen. Naast deze ruïnes is ook het uitzicht over de Dode Zee hier fenomenaal. Verder vind je bij de oase Ein Gedi een natuurreservaat waar je mooi kunt hiken. Bij Qumran, in Palestina, bevind zich de archeologische vindplaats waar ooit de beroemde Dode Zee-bijbelrollen gevonden zijn.

---

Zou jij wel eens willen dobberen in het zoute water van de Dode Zee? Of heb je een gouden tip voor een gratis zwemspot langs de Jordaanse of de Israëlische kant? Deel het met de lezers van REISEIGENWIJS!